Historia Polski - Średniowiecze – Kolonizacja wiejska na prawie niemieckim - matura historia, kurs przygotowawczy, cd audio, MP3
Autor doktor habilitowany Michał Kopczyński
Jak już wspomniano, badacze należący do nowej szkoły skłonni są rehabilitować cieszące się złą sławą rozbicie dzielnicowe, powołując się przy tym na przemiany gospodarcze jakie zaszły na ziemiach polskich przede wszystkim w XIII stuleciu. Chodzi tu o nasilenie się kolonizacji terenów wiejskich oraz lokacje miast. W obu wypadkach mówi się w historiografii o przyniesieniu do Polski tzw. prawa niemieckiego.
Pojawienie się na ziemiach polskich większej liczby przybyszów z Zachodu, przede wszystkim z Niemiec, wiązać należy z postępującym w stuleciach od XI do połowy XIV wzrostem zaludnienia Europy zachodniej. Z uwagi na brak dostatecznie wiarygodnych źródeł, nie wiemy jakie były rozmiary tego zjawiska. Ale co do tego, że miało ono miejsce wątpliwości nie ma. Zahamowało je dopiero pojawienie się w 1348 roku w Europie Zachodniej i południowej epidemii dżumy, która zabiła w skali kontynentu około 1/3 ludności, a na niektórych dobrze udokumentowanych źródłowo terenach, jej ofiarą padła nawet połowa populacji. Zanim jednak dżuma zebrała obfite żniwo śmierci, w niektórych częściach zachodniej Europy dał się odczuć brak ziemi uprawnej. Brak był to oczywiście względny, bowiem przy ówczesnej prymitywnej technice uprawy roli, uzyskiwane na gorszych gruntach plony ledwie starczały na utrzymanie samych wytwórców. Tymczasem na wschód od Łaby, na terenach już ujarzmionych przez wschodnioniemieckich margrabiów, jak również dalej na wschód, w dzisiejszych krajach bałtyckich, w Skandynawii, na Węgrzech i w Polsce, do zagospodarowania pozostawały znaczne połacie dobrych gleb. Tamtejsi władcy oraz świeccy i duchowni feudałowie gotowi byli dać nowym osadnikom korzystne warunki gospodarcze, w tym wieloletnie okresy swobody od powinności. To właśnie skłoniło licznych osadników z krajów zachodnich, szczególnie z Niemiec, do udania się na wschód. Już w wieku XII można obserwować początki osadnictwa niemieckiego na Pomorzu zachodnim, pozostającym pod zwierzchnictwem polskim, a potem będącym terenem rywalizacji Brandenburgii i Danii. W końcu XII wieku Niemcy pojawiają się w Inflantach, zrazu w celu chrystianizacji, potem z zamiarem kolonizacji. Także tu konkurentem do zwierzchności politycznej jest korona duńska, ale Dania była zbyt mała by te tereny zasiedlać. W Skandynawii przybysze z Niemiec osiedlali się głównie w miastach, przejmując w swe ręce lukratywny handel morski. W pierwszej połowie XIII wieku konsekwencją tej ekspansji było powstanie Hanzy, związku kupców niemieckich, który w wieku XIV przekształcił się w związek miast pod przewodnictwem Lubeki.
Pełen wykład przygotowanie do matury Kolonizacja wiejska na prawie niemieckim znajdziesz w naszym sklepie na płycie cd audio lub MP3